Şahi Topu

      Şahi Osmanlı İmparatorluğu döneminde yapılıp kullanılmış özel bir savaş topudur.Bu top o zamana kadar yapılan en büyük toptur ve  İstanbul'un fethinde kullanılmıştır.

      Yapımı üç ay süren, çizimlerini Fatih Sultan Mehmet'in önderliğinde Türk mühendislerinin yaptığı topun dökümünü Bizanslıların daha önce sınır dışı ettiği Macar Urban adlı bir dökümcü yapmıştır. Bunun yanında döküm ustası olarak Cenevizli Donar Usta diye birisinden de bahsedilir.

     Urban’ın döktüğü top ve diğer toplar 1452 senesi Ocak ayının sonlarında Edirne’den yola çıkarılmış ve ancak iki ay sonra İstanbul önlerine getirilebilmiştir.

      Edirne'de deneme atışlarının yapılacağı sırada Fatih Sultan Mehmet tellallar çığırtarak halkı uyarmış, bu gürültünün kaynağını haber vermiştir.

      Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u almak için döktürdüğü büyük top "şahi" adını taşır. Bu topun namlusu 91.5cm'dir. 680 kilogram ağırlığındaki güllesinin menzili 1200 metredir. Osmanlı ordusunda daha sonra kullanılan büyük toplara da şahi adı verilmiştir.

1464'te Fatih Sultan Mehmet toplardan kırk iki tanesini Çanakkale Boğazı'nın savunması için Çanakkale Boğazı'na göndermiştir. Yüzyıllarca kullanılmadan kalan toplar 1807 yılında İngiliz donanmasına karşı kullanılmış ve beklenenin aksine kusursuz şekilde çalışan toplar bir İngiliz gemisini vurmuş ve 60 denizciyi etkisiz hale getirmiştir.

         Günümüzde Fatih döneminden 6 tane top kalmıştır. Bunların en büyüğü olan ve İstanbul'da, Boğazlar'da kullanılan "şahi" bugün  İngiltere Portsmouth da Nelson kalesinde sergilenmektedir.(1867 de Abdulaziz bu topu İngiliz Kraliçesi Victoria'ya hediye etmiştir ve karşılığında bizim Çıragan Sarayına en büyük Bohemya kristal avizelerinden biri hediye edilmiştir. ) Diğer toplar ise Harbiye'deki askeri müze bahçesindedir ve bunların çapı daha küçüktür.

Yazan--> Ayşe Nur KARA